Yatak Neden Çöker? Ortası Çöken Yatak Nasıl Onarılır?
Yataklarla ilgili en fazla gelen şikayet, çökme ve sarkmadır. Yatakta çökme ve sarkma sorunu, uyku konforunuzu doğrudan olumsuz etkiler. Hiçbir uyku pozisyonunda rahat uyuyamamanıza, tüm gece dönmenize, sabahları yorgun, bel ve sırt ağrılarıyla uyanmanıza sebep olur. Peki yataklar neden çöker? Ortası çöken yatağa ne yapılır? Ortası çöken yatak tamiri nasıl yapılır? Yatak çökmesi, garantiye girer mi?
Yataklar uzun ömürlü ürünlerdir. Genellikle yatakların 6-8 yılda bir değiştirilmesi tavsiye edilmesine rağmen formunu uzun yıllar korumaları sebebiyle birçok kişi yatağını değiştirmeye ihtiyaç duymaz. Ama herkes bu kadar şanslı olmayabiliyor. Yataklarda en fazla gelen şikayet, çökme ve sarkma problemidir. Yatakta çökme sorunu, gerçekten uykularınızı kabusa çevirebilir. Öncelikle yatakta çökme ve sarkma sorununu anlamaya çalışalım.
- Yatak Temizliği Nasıl Yapılır?
- Yatak Kaç Yılda Bir Değiştirilmeli?
- Yatak Çeşitleri ve Özellikleri Neler?
Yataklar Neden Çöker?
Öncelikle bilmelisiniz ki, tüm yataklar eninde sonunda çökecektir. Sarkma ya da çökme eylemi, tipik olarak yatağınızın zamana ve kullanıma dayalı olarak aşınması ve yıpranmasının bir sonucudur. Yataklar, kapalı bir kutudur ve genel olarak yay, sünger ve kumaş gibi üç esnek maddenin bir araya gelmesinden oluşur. Bu 3 esnek maddenin dikdörtgen bir kutu formunu koruması çok önemlidir. Yataklar uzun ömürlü ürünler olsa da, birkaç yıl kullanıldıktan sonra çökme, sarkma, topaklaşma, kabarma ya da sıkılığını kaybetme gibi sorunlar oluşabilir. Bunlar doğrudan bir sorun değildir ve yatağınızı değiştirmenizi gerektirmez. Çünkü bunların kabul edilebilirlik oranları vardır.
Uyku Pozisyonuna Göre Doğru Yatak Seçimi Nasıl Yapılır?
Ayrıca bakınız:Yatağınızın içindeki sünger katmanlarının vücut ağırlığınız doğrultusunda belli bir oranda ezilmesi ve sizin bedeninizin şeklini alması, olağan ve olması gereken bir durumdur. Yeni aldığınız bir yatak, belli bir kullanımın ardından omurganıza daha iyi destek verecektir. Her yatak modeli için yüzde 100 geçerli olmamakla ezilme 2-2,5 cm'e kadar kabul edilebilir. Bu esneme oranının kabul edilebilirliği her markada farklıdır.
Çökme eyleminin oranını, yatak yüzeyine bir ip yerleştirerek ve ardından bir cetvel kullanarak sarkmanın altından ipe kadar ölçerek yapabilirsiniz. İp yerine ahşap bir tahta vb. de kullanabilirsiniz. |
Ancak bu ezilme ve esneme fazla olduğunda, rahatsızlık vermeye başlar ve uykunuz kabusa döner. Artık bunu yatakta yumuşama, aşınma ya da ezilme olarak değil, çökme olarak adlandırabiliriz. Aynı şekilde yay sistemi de, ilerleyen süreçte sertliğini kaybederek yumuşar. Aşırı yumuşaması, uyku konforunuzu olumsuz etkiler. Uyku sırasında çok fazla sallanmaya başlarsınız ya da vücudunuz yatağın içine olması gerekenden fazla gömülür.
Yatakta çökme eylemi genellikle en fazla vücut ağırlığı altında ezilen bölgelerde meydana gelir. Başta kalça bölgesi olmak üzere omuzları destekleyen alanları içerir. Genellikle çökme eyleminin gerçekleştiği bölgedeki elyaf katmanı topaklanır ya da sünger katmanı ezilir ve dağılır. Yay sistemi de zamanla yumuşayabilir ya da yay bobinlerinde hasar oluşabilir. Ancak çökme ve sarkma sorunu çoğunlukla sünger katmanlarından kaynaklıdır. Çünkü yay sistemleri çok dayanıklıdır ve bu sebeple yatak firmaları, yay sistemlerine en az 10 yıl garanti verirler.
Yatak Çökmesi Garantiye Girer Mi?
İyi ve doğru kullanılan bir yatak kolay kolay çökmez. Bunu kısaca açıklamak gerekirse doğru ve kaliteli hammaddelerden üretilmiş bir yatak uzun yıllar formunu korur ve çökmez. Yataklarda kullanılan sünger ve yay katmanlarının sahip olması gereken belli kriterler vardır. Şu doğrudur, bu yanlıştır demek çok doğru olmaz. Ama içinde bondex sünger kullanılmış bir yatağın çökmesi de kaçınılmazdır. Bir yalıtım malzemesi olan sünger kırpıntılarının yapıştırılmasıyla elde edilen bondeks sünger, hem uyku sağlığınız hem de yatağınızın ömrü için uygun değildir. Eğer yatağın yapısında kaliteli ve kriterlere uygun sünger katmanları kullanılmışsa, yatak vücut basıncı altında belirli oranda esner ama çökmez.
Peki yatak çökmesi garanti kapsamına girer mi?
Ülkemizde yatakların garanti süresi 2 yıldır. Düz bir mantıkla bu zaman diliminde yatakta oluşacak hasarların garantiye gireceğini düşünebilirsiniz. Ancak maalesef prosedür hiç de böyle olmuyor. Çünkü bir yatağın çökmesinin sebebinin kullanıcı kaynaklı olma ihtimali, üretim kaynaklı olma ihtimalinden az değildir. Burada, "Benim yatağım ortadan çöktü, Ayşe'nin yatağı da ortadan çökmüş, internetteki şikayetlere baktım herkesin ki ortadan çökmüş, sorun nasıl kullanıcı kaynaklı olabilir" diye tepki gösterebilirsiniz. Hatta yatağı alalı 2 ay olmuş olabilir. Yatağınızı doğru kullanmıyorsanız, 2 ayda bir yatağın çökmesine sebep olabilirsiniz.
Evet, sorun üretim ya da hammadde kaynaklı da olabilir. Ancak bunun tespiti çok zordur. Burada firmanın insafına kalırsınız. Üretim ya da hammadde kaynaklı sorunları tespit edip, müşterilerinden bu doğrultuda şikayetler geldiğinde yatağı garantiye sokup değiştiren firmalar olduğu gibi, duyan kulağının üstüne yatıp kabul etmeyen firmalar da mevcut. Sorunun üretim kaynaklı olduğunu farz edelim. Ancak yatağınızda küf ya da sarı lekeler varsa, yatak dikişleri patlamışsa yine garantiden faydalanamayabilirsiniz. Bu yüzden yatağı yeni aldıysanız ve rahatsızlık hissediyorsanız en kısa sürede üretici firma ile iletişime geçin ve yatakta rahat edemediğinizi belirtin.
Ama bir kez daha belirtelim ki, çökme sorununun kullanıcı kaynaklı olma olasılığı, her zaman ihtimal dahilindedir. Peki yatağın çökmesine sebep olan kullanıcı kaynaklı sorunlar nelerdir?
Yatağın Çökmesine Sebep Olan Kullanıcı Hataları Neler?
Yatakların çökmesine sebep olabilecek birçok kullanıcı hatası var. Aşağıda yatağın çökmesine sebep olan ve sıkça karşılaşılan hataları inceleyebilirsiniz. Yatağınızı uzun yıllar kullanmak istiyorsanız, aşağıdaki hataları yapmaktan kaçınmalısınız.
Yatağın Uygun Olmayan Bir Zeminde Kullanılması
Bazı baza ve karyolaların zemininde lata kullanılır. Lata, yatağa iyi bir sıçrama ve destek sağlar. Ancak lata tahtalarının arasındaki mesafe fazla olursa, yatağınız zarar görebilir. |
"Nasıl yani? Yatağı nereye koyacağız? Karyola, bazaya koyuyoruz" diye tepki gösterebilirsiniz. Öncelikle şunu bilmelisiniz ki yatağınızın size konfor ve destek sağlayabilmesi için düz bir zemine ihtiyacı vardır. Özellikle yaylı yataklar için bu çok önemlidir. Vücut ağırlığınızın altında baskıya uğrayan yay sistemi, zeminden destek alarak vücut eğrinize konfor sağlar. Örneğin eski karyolaların zemini birkaç ahşap parçanın birleşmesinden oluşabiliyor. Bu parçalar arasındaki boşluklar sebebiyle yay bobini zeminden destek alamaz. Bu da çökmeye sebep olur.
Bazanızın temelinde lata kullanıyorsanız, lata tahtalarının arasındaki mesafenin çok fazla olmamasına dikkat edin. Garanti belgesinde, latalar arasında olması gereken maksimum mesafe belirtilir. Belirtilmemişse de mutlaka üretici firmaya danışın.
Ayrıca yatağı dört bir yandan sıkan havuzlu bazalar da yatağınızın çökmesine, sarkmasına ve yay karkasının zarar görmesine sebep olabilir.
Peki yatak bazadan büyük olursa ne olur?
Baza ya da karyola ebatınız, yatağınızdan küçükse kenarlar zeminden destek alamaz ve yatağınız formunu kaybeder. Bu da yatağınızın kenarlarında sarkma, ortasında kabarmaya sebep olur. Bu yüzden yatak ve baza ebatının aynı olması çok önemlidir.
Baza ya da Karyola Zemininin Düz Olmaması
Baza ya da karyolaların zeminine kontraplak, sunta, mdf koyarak, yatağınıza iyi bir destek oluşturabilirsiniz. |
Yatakların formunu koruyabilmesi için dikdörtgen şeklini koruması lazım. Bunun için zeminin terazide olması, herhangi bir eğim olmaması önemlidir. Zaman içinde özellikle yaylı yataklar, zemindeki eğimle birlikte açı yaparlar. Bu da yatağınızın formunu kaybetmesine sebep olur. Ya da eski tip karyolalarda zemin ahşap parçalardan yapılmış olabiliyor. Bu parçaların yükseklik seviyesi eşit olmadığında yatağınız zarar görüyor. Eğer baza ya da karyola zemininiz sorunlu ise kontraplak, sunta, mdf kestirip zemine koyarak sorunu çözebilirsiniz.
Yatağın Altına Bir Şeyler Koyulması
Yatağın düz bir zeminde olmasının çok önemli olduğunu belirtmiştik. Ancak bazı kullanıcılar yatak ile baza zemini arasına çeşitli nedenlerle çarşaf, kilim, gazete vb. koyabiliyorlar. Bunlar da zaman içinde yatağın destek aldığı zeminin şeklini alarak, çökmesine ya da topaklanmasına sebep oluyor. Buna şöyle bir örnek verebiliriz. Reflü sorunu olan bir kullanıcı, yatağının baş tarafını biraz yükseltmek için altına gazeteler koymuştu. Bu da yatağın omuz tarafının yükselmesine, kalça tarafının çökmesine sebep olmuştu.
Rutubet ve Nem Sorunu
Yataklarda kullanılan süngerlerin en büyük düşmanı rutubet ve nemdir. Uzun süre nemli kalan bir sünger katmanı formunu kaybederek, dağılmaya başlar. Bu da yatağınızın çökmesine sebep olur. Eğer odanız rutubetliyse gün boyu pencereleri açık bırakmayı ihmal etmeyin. Ya da su döktüyseniz, yatağınızı mutlaka dışarıda havalandırın. Suyun uzun süre içeride kalmasına izin vermeyin.
Yatağın Doğrudan Güneş Işığı Alması
Yatakların belirli zaman aralıklarında güneşe çıkarılması ve havalandırılması kullanım ömrünü uzatır. Ama yatağınız, tüm gün doğrudan güneş ışınlarına maruz kalıyorsa kumaş, elyaf ve sünger katmanlarının zarar görmesi muhtemeldir. Bu da yatağınızın ömrünü kısaltacaktır. Eğer yatağınız pencereden tüm gün güneş ışınlarına maruz kalıyorsa, imkanınız varsa yatağın yerini değiştirin ya da perdeyi kapalı tutmaya özen gösterin.
Yatağın Düzenli Olarak Çevirilmemesi
Yatakların en az 3 ayda 1 ayak ucu, baş ucu yönünde çevrilmesi tavsiye edilir. Eğer çift taraflı bir yatak kullanıyorsanız en az 6 ayda bir yatağınızı ters düz çevirmelisiniz. Birçok kullanıcı bunu ihmal edebiliyor. Ancak yatağınızın uzun ömürlü olmasını istiyorsanız bu kuralı ihmal etmeyin. Sünger ve yay katmanlarının dengeli esnemesini ve ezilmesi için bu çok önemli. Her yatağın çevirilmeyeceğini ve her firmanın çevirilmesini istediği zaman aralıklarının değişebileceğini unutmayın. Mutlaka yatağınızın kullanım kılavuzuna göz atın.
Düzenli Yatak Bakımı ve Temizliği Yapılmaması
Günlük, haftalık, aylık ve 6 aylık dönemlerde yatağınıza düzenli olarak bakım yapmalısınız. Bununla ilgili Yatak Temizliği ve Bakımı Ne Sıklıkla Yapılmalı? başlıklı yazımızı okumanızı öneririz.
Ortası çöken ya da topaklanan yatak, uyku konforunuzu ve sağlığınızı olumsuz etkiler. Hiçbir uyku pozisyonunda uyuyamaya, sabahları sırt ve bacak ağrılarıyla uyanmaya başlarsınız. |
Aşırı Terleme Sorunu
Ter yoluyla her gece 295 ml sıvı dökeriz. Bazı kişiler, uyku sırasında daha fazla da terleyebilir. Uyku terlemesi olağan bir durumdur. Yataklar, bu durum dikkate alınarak üretilir. Ancak burada size düşen yatağınızın içerideki nemi tahliye edebilmesi için odanızın her gün düzenli olarak havalandırmanız ve yataktan kalkar kalkmaz çarşafları toplamamanızdır. Nemi tahliye etmesi için yatağınıza zaman tanımalısınız. Aksi halde içeride hapsolan nem, hem maytlar (toz akarı) için uygun bir yaşam alanı oluşturur, hem de sünger katmanlarının formunu kaybetmesine sebep olur.
Yatakta Uzun Süre Oturmak
Özellikle gençler ve yaşlılarda sıklıkla meydana gelen bir sorundur. Uzun süre yatağın üstünde oturduğunuzda, vücut ağırlığınız dar bir alanda yoğunlaşacaktır. Bu da o bölgenin daha fazla esnemesine ve aşınmasına sebep olur. Yattığınızda, aşınan bölge omurganıza istediğiniz desteği sağlayamaz ve bel, sırt ağrılarına sebep olabilir. Ayrıca yatağın kenarına uzun süre oturursanız, bu da yatağınızın yanlarında kullanılan takoz süngerlerinin (kenar destek sürgenleri) atmasına sebep olur. Özellikle genç odalarında sıklıkla görülen bir sorundur. Odayı daraltmamak ya da yer sıkıntısından bilgisayar masası yatağa yakın yerleştirilir. Yatak, amacı dışında sandalye gibi kullanılır. Bu da yatağın kenarlarında kullanılan takoz süngerlerinin ezilerek formunu kaybetmesine neden olur.
Yatağın Üstünde Zıplamak
Hepimizin çocukluk döneminde yatağın üstüne çıkıp zıplamışlığı vardır. Çok da eğlencelidir. Çoğu zaman çocuklar, sizin haberiniz olmadan yatağın üstünde zıplayabiliyorlar. Bir kere bunu yapmaktan pek zarar gelmez. Ancak sürekli aynı noktada zıplanması durumunda özellikle yay bobini bu basınç sebebiyle zarar görebilir. Ya da sıkça yapılan hatalardan, perde asmak ya da gardırobun üzerinden bir şey almak ya da lamba değiştirmek için yatağın üzerine çıkılabiliyor. Yatağınız bunun için tasarlanmamıştır. Vücut ağırlığınız çok dar bir alanda yoğunlaşarak, yay bobinine ya da sünger katmanına zarar verebilir. Ve yetişkinlerin bu şekilde yatağa zarar verme ihtimali, çocukların zıplayarak zarar verme ihtimalinden daha fazladır.
Yatağı Uzun Süre Dik Olarak Bırakmak
Yataklar, yatay bir zemin üzerinde kullanılmak için tasarlanmıştır. Eğer yatağınızı uzun süre dik olarak bırakırsanız, özellikle yaylı yataklar formunu kaybedecektir. Bu da yatağınızda çökme ve sarkma sorununa sebep olur.
Yatağı Ortadan Katlamak
"Yatak nasıl ortadan katlanabilir?" diye düşünebilirsiniz. Bu sorun kullanıcı kaynaklı olmakla, firma ya da sevkiyat personeli kaynaklı da olabiliyor. Genellikle yatak ilk satın alındığında ya da taşınırken, oda değişikliği yaparken gerçekleşiyor. Eğer 4. kat ve üzerinde bir eve sahipseniz ve çift kişilik bir yatak aldıysanız ve apartmandaki asansörün kapasitesi 3-4 kişilik ise o yatağın ikiye katlanmış olma ihtimali vardır. Çünkü esnek ve tutması zor olduğu için çift kişilik bir yatağı taşımak kolay değildir ve o asansör taşıma sırasında cazip gelir. Ve o yatak bir şekilde, o asansöre girer. Tabi yatağı asansöre sığdırmak için o kadar zorlarlar ki, bu yay karkasına zarar verir. Siz bunu hemen hissetmeyebilirsiniz ancak yatağınızın yayları sırtınıza batmaya başlar ya da çöker. Bu yüzden yatağınızı taşıma sırasında eğer sünger bir yatak değilse, asla ortadan katlanacak şekilde aşırı zorlamayın, zorlanmasına müsaade etmeyin.
Aynı şekilde özellikle eski tip apartmanlarda merdivenler dar olduğu için ya da odadan doğrudan çıkarmak zor olduğu için büyük ebatlı yataklar, esnetilerek zorlanabiliyor. Bu da yay karkasına ve kenar destek süngerlerine zarar verebiliyor.
Yatağın çökmesine sebep olabilecek kullanıcı hatalarına daha fazla ekleme yapılabilir. Yatağınız, yaşam kaliteniz ve sağlığınız için önemli bir yatırımdır. Bu yüzden yatak SATIN alırken gösterdiğiniz özeni, kullanım sırasında da göstermenizi tavsiye ederiz.
Ortası Çöken Yatak Nasıl Tamir Edilir?
Bu konuda sizlerden, "Ortası çöken yatağa ne yapılır? Yaylı yatak tamir edilir mi? Ortası çöken yatağı kendim onarabilir miyim?" gibi sorular geliyor. Evet, ortası çöken yatak onarılabilir. Ama, ortası çöken yatağı evde kendi imkanlarınızla gerekli ekipman ve malzemeler olmadan onaramazsınız. Çünkü yatağı dikişlerini söküp açarak, öncelikle içeride hangi katmanın çöktüğünün, hasar gördüğünün tespit edilmesi ve ardından bu katmanın değiştirilmesi ya da tamir edilmesi gerekir. Bunun için tek doğru çözüm, onarım için yatağı üretici firmaya göndermektir. Eğer garantiye giriyorsa sorun yok. Ancak garantiye girmiyorsa bu tamirat işlemi pahalıya mal olabilir. Bunun yerine yeni bir yatak satın almanız daha uygun olabilir.
Çöken Yatağın Üzerinde Yatak Pedi Kullanmak İşe Yarar Mı?
Hayır. Yatağınızdan destek alan yatak pedi, çökmeyi doğrudan size hissettirecektir. Yatakta çökmenin gerçekleştiği alan küçükse yatak pedi kısmen işe yarayabilir. Ancak bu geçici bir çözümdür. Yatak pedinin amacı konforunuzu artırmaktır. Yeni aldığınız yatağınızın üzerinde yatak pedi kullanırsanız, hem konforunuzu arttırır, hem de yatağınızın ömrünü uzatabilirsiniz.
Yeni Alacağınız Yatağın Uzun Yıllar Çökmemesi İçin Nelere Dikkat Etmelisiniz?
- Düşünülenin aksine sünger yataklar, yaylı yataklara göre daha dayanıklıdır. Sünger yatak alacaksanız, yatağın içinde hangi sünger çeşitlerinin kullanıldığını öğrenin. Bütçeniz uygunsa lateks gibi kaliteli sünger katmanlarına sahip yatakları tercih edin.
- Bondex sünger gibi yalıtım amaçlı üretilen sünger katmanı kullanılmış yataklardan uzak durun. Sünger kırpıntılarının yapıştırılmasıyla elde edilen bondeks sünger, yatak süngeri olmadığı için hem uyku sağlığınız hem de yatağınızın ömrü için uygun değildir.
- Yaylı yatak ya da hibrit yatak alırken yay bobininin teknik özelliklerini öğrenin. Yay tellerinin sünger katmanlarını parçalamasını engellemek için yay karkasının üzerinde keçe vb. ne kullanıldığını öğrenin. 1000 gr keçe idealdir. Paket yaylar, kumaş keselerin içinde olduğu için bonel, herkül, multi spring yaylara göre sünger katmanlarına daha az zarar verir. Detaylı bilgi için Yaylı Yatak Alırken Nelere Dikkat Edilmeli? başlıklı yazımızı inceleyin.
- Yatağınızda kullanılan sünger katmanlarının dansitesini (yoğunluğunu) öğrenin. 28-32 DNS sünger yoğunluğu idealdir. Ancak sünger çeşidine göre dansite değerleri değişkenlik gösterir. Örneğin visco sünger en az 50 dansitedir. Bu yüzden satıcıdan ya da firmadan bilgi alın. Bir şilte yapısındaki düşük sünger yoğunluğu, sarkma ve çökmeye büyük ölçüde katkıda bulunur.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- İdeal Yatak Ebatı Hangisidir?
- Cep Telefonları Uyku Sağlığını Etkiliyor Mu?
- Yatağın Yerden Yüksekliği Ne Kadar Olmalı?
Yorum Gönder
1 Yorumlar
Emeğinize büyük saygı duydum. Büyük birb tecrübe paylaşımı yapmışsınız. teşekkürler
YanıtlaSil